Noordzee wacht
Om elf uur passeren we de pieren van IJmuiden. Fel verlicht door de hoogovens duiken we het zwarte woelige gat van de Noordzee op. Zware zeegang met koude wind en we voelen direct de inhoud van onze maag die weer naar buiten wil komen. Rond middernacht veranderen langzaam de hoogovens achter ons tot een gele gloed achter ons aan de horizon. Langzaam verdwijnt het land en is er alleen maar het zwarte water om ons heen. Noordzee bij nacht met de sterren verstopt onder een dik wolkendek. Overal om ons heen liggen lege grote schepen, wachtend op betere tijden, ten anker. Met hun felle verlichting op het dek zijn het net lantaarnpalen op zee. Het is druk met schepen en het wachtlopen op de zee snelweg begint.
Verderop zien we de windmolens, met rode lichtjes verraden ze hun aanwezigheid ook al zijn ze zelf nauwelijks te zien. Een bos van versierde kerstbomen met lichtjes en wieken als kerstballen. Daarachter ligt het verkeersscheidingsstelsel. Meerdere verkeersbanen met verschillende waterdiepte gaan allemaal van Europoort naar de Duitse bocht, of andersom. Een van de drukste vaarroutes van de wereld waar wij met een slakke gang dwars doorheen moeten oversteken. Vissersschepen, werkboten en grote zeeschepen passeren ons. De Noordzee bij nacht is niet langer meer een zee, maar is meer een snelweg met rijbanen, met lantarenpalen en een continue stroom lichtjes. Wij zitten op een bootje, van 22 meter, die langzaam deze weg kruist. Als voetganger die tussen rijdende vrachtwagens de weg oversteken. De schrijvende toerist heeft het te koud om het allemaal vast te leggen.
Kou tot in het bot, beetje misselijk van de bewegende wereld gaan we om half een eindelijk naar onze hut. Twee kooien boven elkaar, een smalle kast aan het einde, meer is het niet. Uitkleden is een acrobatische tour, op het juiste moment bewegen voordat je onderuit wordt gehaald door de volgende onaangekondigde beweging. Maar als je eindelijk ligt, na de lange dag, in het rollende donkere gat, is er direct de diepe slaap.
Ontbijt
De bonk op de deur is nog onveranderd en even hard als op de zeilschepen van eeuwen geleden. De wacht wil afgelost worden en wil absoluut voorkomen dat zijn opvolgers niet op tijd komen opdagen. Dus ramt hij als een boxer op de deur zodat er doorheen slapen onmogelijk is. En na vijf minuten een tweede keer om te controleren of de eerste keer aangekomen is. Daarna zet hij koffie, zwart en stevig, zodat je als je eruit bent ook direct echt wakker bent. Hij wil naar bed, zijn wacht is voorbij. Wij installeren ons, met tosti’s en warme drank in de kuip. En kijken over het water.
Dit is ook het enige wat nog hetzelfde is. Want het wachtlopen op de zee snelweg zelf is saai geworden. De spanning van het varen is ingehaald door de vooruitgang. Een matroos welke de hele wacht over de zee uitkeek om de stuurman te waarschuwen als er iets te zien was is verdwenen. Het beoordelen door de stuurman of er een gevaar was als er iets te zien was hoeft niet meer. Kijken of de peiling veranderd en het object dichterbij komt is niet meer nodig. De lampjes op het object interpreteren en als het nodig is uitwijken. Of juist koers en vaart behouden, ook al zou je aan de kant willen. Uitluisteren naar de radio en regelmatig een positie bepalen en kijken of er bijgestuurd moet worden. Alles is verdwenen door de eeuwige vooruitgang.
De Noordzee bij nacht of dag was hard werken, nu is het wachtlopen geworden tot koffiedrinken en over het water kijken. Satelliet laat de positie zien op een elektronische kaart, maar ook de positie en richting van alle andere schepen in de buurt. De spanning is weg, de zee gebleven.
Wachtlopen
De wind is gedurende de nacht gaan liggen. Een mooie lange deining wiegt ons langzaam in slaap. In deze gladde grijze deken verschijnen een paar productieplatformen. Stalen constructies midden in de leegte, rood en wit geschilderd. Boven op de accommodatie een helikopter platform en in de buurt wat bevoorradingsschepen. Nergens is er leven te zien. Maar er werken ook hier mensen, bewaken de installaties vierentwintig uur per dag. Waarschijnlijk kijken ze nu uit hun poort naar het zeilbootje wat passeert zoals wij naar ze kijken. Een obstakel zonder leven.
Rond de boot zijn er de meeuwen en andere vogels welke in hun glijvlucht ook een blik naar ons werpen. Hopend op wat afval en een lekker windje om even verder op te glijden. Wij zitten in dikke zeilpakken en kijken, zinloos om ons heen. De motor gromt rustig.
De avondwacht is hetzelfde. Leeg en koud, alleen nu in het donker. Wachten op het niets of op het einde van de wacht zodat er weer een paar uur geslapen kan worden. Om de volgende ochtend, bij de volgende wacht, met een beetje wind waardoor voor het eerst de wolken breken. Een eerste waterig zonnetje en wat blauwe lucht. Een verloren vin duikt even naast ons op. En tegen de middag zijn er voor het eerst de contouren van de kustlijn. We passeren een paar vissersboeien met kooien eronder. Waarschijnlijk was dit het gevaarlijkste wat er deze overtocht was want hier moet je even een klein beetje voor aan de kant.
Aankomst
De ruïne van Whitby staat half in de mist op een hoge kale krijtrots. Dracula kwam hier aan land in een houten boot, zonder kaarten een haven, onder zeil, aanlopen. Varen was een vak en in de Noordzee inspannend, nu zonder zeil is het meer ontspannen als kano tripje op een meer. Het lijkt wel vakantie, wachtlopen op de zee snelweg kan iedereen, zelfs in een reis zonder reisleider kan iedereen het.
Noordzee, 1 mei 2019